راهی برای پیروز شدن و غلبه بر مشکلات

راهی برای پیروز شدن و غلبه بر مشکلات

براى پیشرفت و پیروزى بر مشکلات دو رکن اساسى لازم است، یکى پایگاه نیرومند درونى و دیگر تکیه گاه محکم برونى، در آیات قرآن به این دو رکن اساسى با تعبیر “صبر” و “صلوة” اشاره شده است: صبر آن حالت استقامت و شکیبایى و ایستادگى در جبهه مشکلات است، و نماز پیوندى است با خدا و وسیله ارتباطى است با این تکیه گاه محکم….
- – – –

الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ (بقره ۴۶)

(خاشعان) کسانى هستند که به (قیامت و) ملاقات (با حساب) پروردگارشان و بازگشت به او ایمان دارند.

در مقاله قبل پیرامون این آیه توضیحاتی ذکر شد و دراین مقاله به نکته مهم این آیه می پردازیم:

لقاء اللَّه” چیست؟

تعبیر به” لقاء اللَّه” در قرآن مجید کراراً آمده است، و همه به معنى حضور در صحنه قیامت مى‏باشد، بدیهى است منظور از ” لقاء ” و ملاقات خداوند ملاقات حسى، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست، چرا اینکه خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود، بلکه منظور یا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قیامت و پاداش ها و کیفرها و نعمتها و عذاب هاى او است، چنان که گروهى از مفسران گفته‏اند.

یا به معنى یک نوع شهود باطنى و قلبى است، زیرا انسان گاه به جایى مى‏رسد که گویى خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده مى‏کند، به طورى که هیچ گونه شک و تردیدى براى او باقى نمى‏ماند.

این حالت ممکن است بر اثر پاکى و تقوا و عبادت و تهذیب نفس در این دنیا براى گروهى پیدا شود، چنان که در نهج البلاغه مى‏خوانیم: یکى از دوستان دانشمند على (علیه السلام) به نام” ذعلب یمانى” از امام (علیه السلام) پرسید” هل رایت ربک”:” آیا خداى خود را دیده‏اى”؟!

امام (علیه السلام) فرمودند: «أ فاعبد ما لا ارى» آیا خدایى را که نبینم پرستش کنم”؟! و هنگامى که او توضیح بیشتر خواست امام اضافه کردند: لا تدرکه العیون بمشاهدة العیان و لکن تدرکه القلوب بحقائق الایمان‏. ” چشم هاى ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسیله نور ایمان او را درک مى‏نمایند” (نهج البلاغه کلام ۱۷۹)

ولى این حالت شهود باطنى در قیامت براى همگان پیدا مى‏شود، چرا که آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که هر کوردلى هم ایمان قطعى پیدا مى‏کند.

راه پیروزى بر مشکلات‏!!

وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعِینَ (بقره ۴۵)

و از صبر و نماز یارى جویید و این کار جز براى خاشعان، گران و سنگین است.
هنگامى که مشکل مهمى براى على (علیه السلام) پیش مى‏آمد به نماز بر مى‏خاست سپس این آیه را تلاوت مى‏فرمود” وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ”



در مقاله قبل توضیحاتی پیرامون این آیه نیز ذکر کردیم و در این مقاله به نکته مهم آن می پردازیم:



براى پیشرفت و پیروزى بر مشکلات دو رکن اساسى لازم است، یکى پایگاه نیرومند درونى و دیگر تکیه گاه محکم برونى، در آیات قرآن به این دو رکن اساسى با تعبیر “صبر” و “صلوة” اشاره شده است: صبر آن حالت استقامت و شکیبایى و ایستادگى در جبهه مشکلات است، و نماز پیوندى است با خدا و وسیله ارتباطى است با این تکیه گاه محکم.

گر چه کلمه “صبر” در روایات فراوانى به روزه تفسیر شده است، ولى مسلماً منحصر به روزه نیست، بلکه ذکر روزه به عنوان یک مصداق بارز و روشن آن است، زیرا انسان در پرتو این عبادت بزرگ اراده‏اى نیرومند و ایمانى استوار پیدا مى‏کند و حاکمیت عقلش بر هوس هایش مسلم مى‏گردد.

مفسران بزرگ در تفسیر این آیه نقل کرده‏اند که رسول گرامى اسلام هر گاه با مشکلى روبرو مى‏شد که او را ناراحت مى‏کرد از نماز و روزه مدد مى‏گرفت. (مجمع البیان ذیل آیه مورد بحث)

و نیز از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: “هنگامى که با غمى از غم هاى دنیا روبرو مى‏شوید وضو گرفته، به مسجد بروید، نماز بخوانید و دعا کنید، زیرا خداوند دستور داده “وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ” (مجمع البیان ذیل آیه مورد بحث)

توجه به نماز و راز و نیاز با پروردگار نیروى تازه‏اى در انسان ایجاد مى‏کند و او را براى رویارویى با مشکلات نیرو مى‏بخشد.

در کتاب” کافى” از امام صادق (علیه السلام) مى‏خوانیم :

«کان على (علیه السلام) اذا اهاله امر فزع قام الى الصلاة ثم تلا هذه الایة و استعینوا بالصبر و الصلاة» “ هنگامى که مشکل مهمى براى امام على (علیه السلام) پیش مى‏آمد به نماز بر مى‏خاست سپس این آیه را تلاوت مى‏فرمود” وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ”.

آرى نماز انسان را به قدرت لایزالى پیوند مى‏دهد که همه مشکلات براى او سهل و آسان است و همین احساس سبب مى‏شود که انسان در برابر حوادث نیرومند و خونسرد باشد.

نجات از سلطه‏ى طاغوت، از بزرگ‏ترین نعمت‏هاى الهى!!

یا بَنِی إِسْرائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمِینَ (بقره ۴۷)

اى بنى اسرائیل! نعمتم را که به شما ارزانى داشتم، بیاد آورید و این که من شما را بر جهانیان برترى بخشیدم.
براى پیشرفت و پیروزى بر مشکلات دو رکن اساسى لازم است، یکى پایگاه نیرومند درونى و دیگر تکیه گاه محکم برونى، در آیات قرآن به این دو رکن اساسى با تعبیر” صبر” و” صلوة” اشاره شده است: صبر آن حالت استقامت و شکیبایى و ایستادگى در جبهه مشکلات است، و نماز پیوندى است با خدا و وسیله ارتباطى است با این تکیه گاه محکم



این آیه، از فرزندان و نسل حضرت یعقوب مى‏خواهد که براى معرفت بیشتر خداوند و زنده شدن روح شکرگزارى و دلگرم شدن به نعمت‏هاى الهى، از آن موهبت‏ها و نعمت‏ها یاد کنند.



این نعمت ها دامنه گسترده‏اى دارد، از نعمت هدایت و ایمان گرفته تا رهایى از چنگال فرعونیان و باز یافتن عظمت و استقلال همه را شامل مى‏شود.

شاید بعضى تصور کنند که منظور از ” فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمِینَ” این باشد که آنها را بر تمام جهانیان در تمام ادوار برترى بخشیده است. ولى با توجه به سایر آیات قرآن روشن مى‏شود که مقصود برترى آنها نسبت به افراد محیط و عصر خودشان است زیرا در قرآن مى‏خوانیم” کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ …” شما (مسلمانان) بهترین امتى بودید که براى نفع انسانها آفریده شده‏اید.” (آل عمران آیه ۱۱۰)

و در جاى دیگر درباره بنى اسرائیل مى‏خوانیم: “وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ کانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا” ما این مستضعفان را وارث مشرق و مغرب زمین کردیم” (سوره اعراف آیه ۱۳۷) روشن است که بنى اسرائیل در آن زمان وارث تمام جهان نشدند پس مقصود این است که وارث شرق و غرب منطقه خودشان گشتند بنابراین فضیلت آنها بر جهانیان نیز برترى نسبت به افراد همان محیط است.

همچنین ممکن است مراد از برترى، پیروزى حضرت موسى و قوم بنى اسرائیل بر فرعونیان باشد، نه برترى اخلاقى و اعتقادى. (جاثیه، ۱۶) زیرا قرآن بارها از بهانه‏جویى‏هاى بى‏مورد و بى‏اعتقادى آنها انتقاد مى‏کند.