تأملی بر مصرف مواد توهم زا در جامعۀ امروز ایران
مواد توهمزا زیرمجموعۀ مواد مخدر هستند؛ شایعترین این مواد عبارت است از: ال اس دی، اكستازی، کریستال، قارچ مقدس، مسكالین و... . امروزه، آنچه میان برخی افراد بهخصوص جوانان متداول شده این است که این مواد استرسزدا بوده و هرگونه غم و نگرانی از آینده را ازبین میبرد، غافل از اینکه این مواد توهمزا و تولیدکنندۀ ناراحتیهای فكری و ادراكی هستند. متأسفانه این مواد بهشدت اعتیادآوراند و تصور مصرف تفریحی و تدریجی وابستهنساز آنها غلط است.
آسیبهای واردۀ روحی مصرف توهمزاها، اگر بیشتر از آسیبهای جسمی آنها نباشد، از آنها کمتر نیست؛ شکستن حدود حریم اشخاص و بروز مشکلات روحی پس از آن، انزواطلبی و پرخاشگری از عوارض مهم این مواد هستند. پرمصرفترین مواد توهمزا در ایران، اكستازی است؛ این ماده اغلب، بهصورت قرص یا كپسول مصرف میشود. اكستازی با نامهای دیگری هم شناخته میشود که قرص شادی، Doves و XTC و Adams ازجملۀ این نامهاست. اکستازی احساس رضایت خفیفی از وضعیت حال در 3 ساعت پس از مصرف در فرد ایجاد میکند؛ اما در ادامه فشارخون را افزایش میدهد و فشار روحی ایجاد میکند. بروز رفتارهای وحشیانۀ مصرفکننده در غالب مواقع، امنیت و آسایش اطرافیان را نیز تهدید میکند. ازطرفدیگر، مصرف این مواد سیستم خواب و بیداری فرد را با مشکل مواجه میکند. در مقطع خیلی کوتاهی حدود 70 سال قبل، اینگونه فکر میکردند که مصرف مواد توهمزا باعث درمان برخی بیماریهای روحی و تسکین آلام روانی بیماران میشود؛ اما امروزه، ثابت شده است مصرف این مواد نهتنها خاصیت درمانی ندارد، بلکه باعث بروز بیماریهای جدیدی در آیندۀ بلندمدت در شخص میشود، بروز آلزایمر و اسكیزوفرنی و افسردگی از عوارض مهم بلندمدت مصرف این مواد است.
ال اس دی یا حبه قرص، شیشه پنجره یا «آسمان آبی» مادهای است كه احساس شخص را نسبتبه جایی كه در آن است، ازبین میبرد. مقدار دوام عوارض آنی این ماده درمقایسهبا اکستازی بیشتر است؛ بهطوریکه حتی تا 12 ساعت، زندگی عادی فرد را مختل میکند. مصرفكنندۀ این ماده تغییرات زیانباری را در حواس 5 گانۀ خود تجربه میکند؛ مثلاً رنگها را میشنود یا صداها را میبیند. به این حالت در اصطلاح حسآمیزی گفته میشود. این تغییرات حواس سبب ایجاد ترس و وحشت در فرد میشود.
کریستال مادۀ توهمزای دیگری است که نامهای دیگری مثل «تینا» و «آیس» و «شیشه» دارد. شیشه باعث ایجاد تغییراتی در فعالیتهاى مرکزى سیستم عصبى میشود و درمقایسهبا مواد توهمزای دیگر ازنظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحرکى آسیب بیشترى به فرد وارد مىکند. متأسفانه، این ماده بهعنوان ضد درد در بین برخی افراد شناخته میشود.
نوع جدیدی از مواد توهمزا به نام «قارچ مقدس» میان جوانان بهخصوص دختران شایع شده است. دلیل شیوع بیشتر این ماده میان دختران درمقایسهبا پسران به این باور غلط میرسد که میزان دوز توهم آن درمقایسهبا مواد توهمزای دیگر کمتر است و دراصطلاح در دستۀ مواد لایت قرار میگیرد؛ ازطرفدیگر، ظاهر جذاب و حتی نام فریبنده و شیک آن، دختران را بیشتر اسیر این ماده میکند.
در عطش معنویت دوران حاضر، پناهآوردن جوانان (چه دختر و چه پسر&zwnj به دامان قرصی که صفت مقدسبودن را یدک میکشد، با این دلخوشی که «بخور و آرام شو» بیشتر به سرابی میماند تا چیز دیگری. واقعیت این است که «قارچ مقدس» همچون مواد توهمزای دیگر اختلالات وسیعی در مغز انسان ایجاد میكند كه به بروز رفتارهای پرخطر در انسان منجر میشود. نكتۀ تأمل برانگیز دربارۀ مصرف این ماده این است كه ازسوی تولیدكنندگان اینگونه تبلیغ میشود كه انسان با خوردن این قرصها میتواند درون خودش را ببیند و لذت ببرد! با كمال تأسف باید گفت بسیاری از افراد فریب این تبلیغات سوداگرانه را میخورند