ضرورت پیشگیری بیماری‌ها از دیدگاه اسلام

75

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، خداوند یکتا آفرینش انسان را به گونه‌ای صورت داده است که اگر در مسیر کمال و بندگی او و رهایی از بندگی، هر چه غیر اوست قرار گیرد؛ و آن چنان که هدف از آفرینش او است به روی کمال گام بردارد. به قول سعدی «رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند» خواهد رسید. اگر قران کریم در مقام آفرینش از مقام خلیفه الهی او سخن به میان می‌آورد مبتنی بر این کمال پذیری انسان است.

در این مسیر، پرواز در آسمان تکامل، به مدد دو بال تقوا و علم مقدور است، چنانکه تزکیه مقدم بر آموزش قرار بگیرد، از این رو دانشی که در اسلام، عزیز و محترم است دانش جهت دار است.

دانشی که آدمی را در این مسیر تکاملی یاری کند. در میان دانش‌ها آن چه که مورد نیاز جامعه اسلامی باشد و جامعه اسلامی را در جهت استقلال و خود کفائی و بی نیازی از بیگانگان مدد کند و مشکلی از مشکلات امت اسلامی را رفع و درمان کنند، بی هیچ تردیدی محترم است.

در اینکه حفظ جان مسلمانان واجب است، هیچ شک و شبهه ای نیست و شاید بتوان به استناد یکی از مصادیق آیه شریفه «ولا تلقو بایدیکم الی التهلکه» ضرورت رعایت بهداشت را به منظور پیشگیری از هلاکت استنباط کرد.

لذا با توجه به این مسئله و اینکه مقدمه واجب، خود امری واجب است، رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماری‌ها به منظور حفظ جان مسلمین واجب خواهد بود و آنچه که در جهت حفظ جان مسلمانان کوتاهی شود، بسیار ناپسند و مستوجب عقوبت است.

چنانکه بتوان این نکته را در یکی از مصادیق آیه «من قتل نفساً بغیر نفس او فساداً فی الارض فکانما قتل الناس جمیعاً» جستجو کرد. خداوند یکتا در فطرت آدمی، خدا پرستی، طلب خیر و پاکی، بیزاری از ناپاکی و میل به پاکیزگی را به ودیعت نهاده است «فاقم وجهک للذین حنیفاً فطره الله التی فطر الناس علیها» لذا قوانین اسلام بر مبنای فطرت آدمی بنا شده است و آنچه که از حلال و حرام و امر و نهی می‌بینیم، مصلحت آدمی در آنها به طور دقیق مشخص شده است.

آنچه که در باب بهداشت و تغذیه در تعالیم اسلامی می‌بینیم این خصوصیت را داراست و چون نیاز به سلامت یک نیاز فطری و ضامن بقاء نسل آدمی است، لذا اسلام با تحریم خبائث، پلیدی‌ها و حلال کردن پاکیزگی و پاکیزه‌ها و قاعده حفظ اعتدال راه و اصول به این مقصود را فراهم ساخته است.

در شریعت مقدس اسلام همه افعال و اعمال با توجه به فلسفه آفرینش انسان، غایت و هدف آفرینش بنی آدم جهت و هدف دارد؛ چون در این جهان بینی آفرینش انسان پوچ و بیهوده نیست «افحسبتم انما خلقنا کم عبثاً وانکم الینا لا ترجون» همه در برابر وظایف الهی و نیز نسبت به یکدیگر و جامعه اسلامی مسئولند، این است که امور بهداشتی و شناسائی عوامل بیماری زا و طرق کنترل آنها و آموختن آنها به آحاد مردم جزئی از تکالیفی است که لااقل گروهی از انسانها در برابر مردم دارند تا بدین طریق از اتلاف جان‌های با ارزش مسلمانان و دیگر انسان‌ها جلوگیری به عمل آورند.

با وجود آنکه آئین مقدس اسلام هدفی والاتر و فراتر از تاًمین بخشی از نیاز جامعه دارد بلکه آنچه که مایه سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها و بقاء انسانیت و سلامت اجتماعی و فردی است که در احکام حیات بخش اسلام وجود دارد و می‌بینیم مسائل بسیاری نیز در زمینه بهداشت، تغذیه و دیگر دانش‌های مورد نیاز را به انسان می‌آموزد.

نظری اجمالی به افق وسیع مسائل بهداشتی اسلام نشان می‌دهد که آنچه امروز تحت عنوان شاخه‌های مختلف بهداشت مانند بهداشت فردی، بهداشت محیط، بهداشت روانی، پیشگیری از بیمار‌ی‌های واگیر دار و غیر واگیر، پیشگیری از بیماری‌های ارثی، آموزش بهداشت، مراقبت از بیماران و درمان آنها به عنوان جزئی از خدمات بهداشتی به منظور کنترل بیماری‌های قابل سرایت و هر چه از این مقوله است، به نحوی در رهنمودهای اسلامی وجود دارد و حتی بسیاری از مباحث که هنوز علوم امروز نتوانسته‌اند به آن نزدیک شوند، مانند تاًثیر معنوی حرام و حلال، نجس وپاک، زیست شناسی و تمام شاخه‌های آن، با در نظر گرفتن ابعاد زمانی و بحث‌هائی از این گونه در رهنمودهای اسلامی وجود دارند.

امید می‌رود، پژوهشگران معارف اسلامی بتوانند با الهام از آن رهنمودها، دانش را در جهت خدمت به انسانها غنا بخشند.

رنگ خود را انتخاب کنید
تنظیمات قالب