کاهش مصرف کربوهيدرات‌ها مانع از تجمع چربی در کبد می شود

یک کارشناس ارشد تغذيه با بیان اینکه مقاومت انسولينی، چاقی و التهاب ناشی از آن از مهمترين عوامل در ابتلا به اين بيماری محسوب می‌شوند گفت: از اين‌رو مداخلات شيوه زندگی ازقبيل رژيم غذايی متعادل و فعاليت فيزيکی منظم به منظور کاهش وزن و درمان اين بيماری بسيار مورد توجه است.
آيدا مالک مهدوی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه بیماري كبد چرب غير الكلي متشكل از اختلالات و جراحت‌هاي كبدي است كه طيف آن از استئاتوز ساده تا استئاتوهپاتيت غيرالكلي، فيبروز و سيروز كبدي گسترده است گفت: اين بيماري طي 25 سال اخير گسترش چشمگيري دارد که شيوع كلي آن 10 تا 24 درصد است و رايج‌ترين علت ناهنجاري در تست‌هاي كبدي در بزرگسالان و ابتلا به بيماري‌های مزمن كبدي به شمار مي‌رود.
وی گفت: علت اين بيماري تجمع بيش از حد اسيدهاي چرب و تري گليسيريدها در بافت پارانشيم كبدي است كه در مراحل اوليه خوش‌خيم و قابل برگشت است و هيچ درمان دارويي موثری وجود ندارد.
این کارشناس ارشد تغذيه گفت: اين بيماری به دو گروه اوليه و ثانويه تقسيم بندي مي‌شود که علت اوليه آن سندرم متابوليك است و از علل ثانويه آن می‌توان به مصرف داروهاي مختلف مانند آميودارون، گلوكوكورتيكوئيدها و ايزونيازيد، اعمال جراحي گاستروپلاستي و باي پس معدي، تغذيه وريدي، اختلالات ژنتيكي و مادرزادي، آبتاليپوپروتئينمي و ليپوديستروفي اشاره کرد.
مالک مهدوی یادآور شد: با توجه به اينکه مقاومت انسولينی، چاقی و التهاب ناشی از آن، مهمترين عوامل در ابتلا به اين بيماری محسوب می‌شوند، از اين‌رو مداخلات شيوه زندگی از قبيل رژيم غذايی متعادل و فعاليت فيزيکی منظم به منظور کاهش وزن و درمان اين بيماری بسيار مورد توجه است.
وی گفت: محدوديت متوسط کالری به ميزان تقريبا 100 تا 500 کيلوکالری در روز که به واسطه کاهش در اندازه سهم‌های غذايی قابل حصول است، منجر به کاهش وزن می‌شود. کاهش وزن به ويژه منجر به کاهش معنی‌دار در شيوع سندرم متابوليک می شود و با بهبودی چشمگير استئاتوز، التهاب و فيبروز کبدی همراه است.
این کارشناس ارشد تغذيه گفت: افراد مبتلا به بيماري كبد چرب غيرالكلي دارای اختلال در متابولسم چربی رژيمی هستند که به صورت افزايش در پاسخ تری اسيل گليسرول بعد از صرف غذا و نيز افزايش توليد ليپوپروتئين‌های با دانسيته بسيار پايين بزرگ مشخص می‌شود.
وی افزود: کاهش ميزان چربی کل مصرفی قادر است سبب کاهش در ليپمی (افزایش جربی خون) بعد از غذا و نيز کاهش اختلالات مرتبط با متابوليسم ليپيدها شود.
مالک مهدوی با تاکيد بر مصرف اسيدهای چرب غير اشباع با يک باند دوگانه از منابع غذايی همچون روغن زيتون به جای غذاهای غنی از اسيدهای چرب اشباع مانند گوشت و فرآورده‌های لبنی پرچرب گفت: اسيدهای چرب اشباع دارای اثرات زيان‌آور و مخربی بر عملکرد کبد هستند و سبب افزايش مقدار ليپوپروتئين با دانسيته پايين در خون می‌شوند.
وی گفت: در صورتي که اسيدهای چرب غير اشباع با يک باند دوگانه با اثر بر چربی‌های خون، عملکرد اندوتليال (دیواره مویرگی) و حساسيت انسولينی منجر به کاهش خطر بيماری‌های قلبی-عروقی و ديابت نوع دو می‌شوند.

کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی با مصرف غذاهای حاوی امگا 3
مالک مهدوی یادآور شد: دريافت اسيدهای چرب امگا 3 بويژه ايکوزاپنتانوئيک اسيد و دگزاهگزانوئيک اسيد با تاثير بر عوامل متابوليکی نظير غلظت تری اسيل گليسرول خون و نيز از طريق مکانيسم‌های مستقلی که مرتبط با اثرات آنتی آريتميک است، سبب کاهش خطر بيماری‌های قلبی - عروقی می‌شود.
وی گفت: اسيد لينولنيک نيز که منبع غذايی اصلی آن گردو است سبب بهبودی در پروفايل ليپيدی خون می‌شود. دريافت کربوهيدرات‌های با انديس گليسمی پايين و فيبر بالا از طريق ميوه‌ها وسبزی‌های تازه، حبوبات و غلات دارای اثرات مفيدی بر حساسيت انسولينی و مارکرهای ليپيدی هستند.

کاهش مصرف کربوهيدرات‌ها مانع از تجمع چربی در کبد می شود
این کارشناس ارشد تغذيه یادآور شد: کاهش در ميزان کل کربوهيدرات‌ها به ويژه قندهای ساده سبب کاهش ميزان استيل CO-A در کبد و در نتيجه سبب کاهش ليپوژنز (ساخت چربی) می‌شود. کاهش در سنتز اسيدهای چرب نيز منجر به کاهش سنتز تری اسيل گليسرول و پيشگيری از تجمع بيش از حد چربی کل در کبد می‌شود.
مالک مهدوی گفت: کاهش در ميزان و سرعت ورود گلوکز به گردش خون که بواسطه مصرف کربوهيدرات‌های با انديس گليسمی پايين و دريافت بالای فيبر ميسر می‌شود، نيز منجر به کاهش مقدار انسولين در گردش و در نتيجه کاهش مقاومت انسولينی می‌شود.
وی گفت: با توجه به اينکه دريافت مقادير زياد فروکتوز، ساکارز يا هر دو سبب تحريک مسير ليپوژنز و به دنبال آن افزايش مقدار تری اسيل گليسرول خون و کاهش حساسيت انسولينی می‌شود، از اين رو توصيه بيماران به پرهيز از مصرف نوشيدنی‌های حاوی جوش شيرين (سودا) و ساير نوشيدنی‌های شيرين ضروری است.
مالک مهدوی خاطر نشان کرد: مصرف سودا منجر به دريافت مقادير قابل توجه انرژی در بسياری از افراد چاق يا دارای اضافه وزن می‌شود. کاهش در مصرف قندهای ساده به ويژه به فرم نوشيدنی‌های شيرين که قند را در شکلی که کاملا در دسترس است و به آسانی جذب می‌شود، تامين می‌کنند به کاهش مقدار گلوکز و انسولين در گردش که به نوعی مرتبط با مقاومت انسولينی هستند کمک می‌کنند. همچنين کاهش در مصرف نوشيدنی‌های شيرين منجر به کاهش مقدار کل انرژی مصرفی شده و بدين ترتيب سبب تسريع کاهش وزن می‌شود.
وی گفت: رژيم‌های غذايی که دارای مقدار کربوهيدرات و اسيدهای چرب اشباع کمی بوده ولی دارای ميزان بالای پروتئين هستند، اثرات مفيدی در کاهش علايم سندرم متابوليک از قبيل اثر بر حساسيت انسولينی و چربی‌های خون دارند.