برای جلوگیری از سکته قلبی چه باید کرد؟

 توجه به علائم اولیه بروز یک بیماری بهترین راه‌حل برای کنترل سریع و بموقع مشکل است. در مورد بیماری‌هایی مثل انواع سرطان، فهمیدن مشکل در روزها و هفته‌های اول می‌تواند آسیب‌ها را بشدت بکاهد و حتی جان فرد را نجات دهد. این در حالی است که این زمان در بروز حمله‌ های قلبی به چند ساعت و حتی کمتر از یک ساعت می‌رسد.

اگر فرد با فهمیدن علائمی که نشانه بروز سکته قلبی است اطرافیان را در جریان بگذارد و تحت نظر قرار گیرد، خطر بزرگی را از سر می‌گذراند. اما این نشانه‌ها چیست و برای جلوگیری از سکته قلبی چه باید کرد؟
هنگام بروز درد سینه، فرد باید به پزشک مراجعه کند، اما نشانه‌ها و دردهایی وجود دارد که برای فرد حالت اورژانس پیدا می‌کند و باید بسرعت به آن رسیدگی شود.

دردهای مبهم و فشارنده را جدی بگیرید

با توجه به افزایش خطر عوامل منجر به سکته قلبی در سبک زندگی امروز ما، افزایش آگاهی‌های فردی و آموزش برای اقدامات هنگام بروز حمله قلبی به امری ضروری تبدیل شده است. از علائم مهم بیماری‌های قلبی و عروقی درد سینه است.

هر وقت فردی درد سینه را تجربه می‌کند، باید به فکر مراجعه به پزشک باشد. اما علائم و دردهایی وجود دارد که برای فرد حالت اورژانس پیدا می‌کند و باید سریع به آنها رسیدگی شود.

برای مثال اگر درد به صورت مبهم و فشارنده در ناحیه پشت جناغ سینه حس شود، احتمال درد قلبی وجود دارد و فرد باید سریع به پزشک مراجعه کند. بر‌خلاف آن، اگر درد نقطه‌ای و تیرکشنده باشد، معمولا مشکل حمله قلبی مطرح نیست و البته باز هم پیش از معاینه نمی‌توان با اطمینان در این مورد صحبت کرد. بنابراین شکل و نوع درد برای پزشک بسیار مهم است.

فردی که درد سینه برایش با فعالیت ایجاد شود و هنگام استراحت بهبود پیدا کند، علامت درد قلبی است که باید به پزشک مراجعه شود. اگر این درد بیشتر از چند دقیقه طول بکشد یا علائم همراه مثل تعرق، استفراغ، تعریق سر، انتشار به فک یا دست چپ داشته باشد، علائمی نگران‌کننده محسوب می‌شود و توصیه برای مراجعه سریع به پزشک است.

چرا سکته قلبی رخ می‌دهد؟

سکته قلبی هنگامی رخ می‌دهد که خون‌رسانی در قلب به صورت ناگهانی در یک رگ متوقف شود. دکتر شریف کاشانی در این باره می‌افزاید: این اتفاق معمولا هنگامی رخ می‌دهد که یک پلاک تصلب شرایین داریم که بر اثر حادثه‌ای لخته روی آن ایجاد می‌شود و رگ را کاملا مسدود می‌کند. بنابراین هر آنچه باعث چنین رخدادی شود مثل استرس، کار سنگین، سیگار کشیدن، رعایت نکردن رژیم غذایی و مصرف بیش از حد چربی باعث زخمی شدن پلاک و تنگی ناگهانی و بروز سکته می‌شود.

هنگام مراجعه به اورژانس نیز اولین قدم برای فردی که با درد سینه به پزشک مراجعه می‌کند، نوشتن شرح حال و نوع درد است. مرحله بعد معاینه و در نظر گرفتن همه حالت‌های دلیل بروز درد سینه است. بسیاری از این عوامل خوش‌خیم‌تر از سکته قلبی است و بعضی عوامل نشانه‌های بروز سکته است. نوار قلب مهم‌ترین تجهیزات تشخیصی است که حتما گرفته می‌شود. انجام آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنزیم‌های قلبی حالت‌های حاد را نشان می‌دهد و در مراحل بعد وسایل پیشرفته‌تر مثل اکو، آنژیو و... به کار گرفته می‌شود.

زمان طلایی را بشناسیم

یک ساعت نخست بعد از سکته قلبی، بهترین زمان و به اصطلاح زمان طلایی برای درمان است که هرچه درمان زودتر اتفاق افتد، آسیب عضله قلب کمتر شده و احتمال سالم ماندن فرد بیشتر می‌شود. در مقابل هرچه مدت زمان نرسیدن خون به عضله‌های قلب بیشتر شود، آسیب به قلب و بافت‌های اطراف بیشتر خواهد شد. هنگامی که یک رگ بسته می‌شود، هرچه زمان می‌گذرد، خطر آسیب به عضله که می‌تواند غیرقابل بازگشت باشد، بیشتر می‌شود بنابراین باید در سریع‌ترین زمان ممکن فرد به بیمارستان رسانده شود تا رگ باز شود و از ایجاد آسیب احتمالی جلوگیری به عمل آید. بهترین زمان برای باز کردن رگ تا حدود 90 دقیقه بعد است.

کل زمانی که ممکن است باعث به وجود آمدن آسیب شود، زیر شش ساعت است، اما در نظر گرفتن زمان 90 دقیقه از هنگامی که رگ مسدود می‌شود، ایمن‌تر است. اما مهم‌تر از همه فرد با درد سینه با خصوصیات گفته شده باید در اسرع وقت به بیمارستان مراجعه کند.

جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی

اصولا اگر فردی زمینه خانوادگی بیماری قلبی و عروقی داشته باشد، احتمال ایجاد سکته قلبی در او بیشتر است و در نتیجه بیشتر باید مراقب باشد.

قند بالا، چربی بالا، فشار خون، مصرف سیگار، یائسگی زودرس در مورد زنان، چاقی شکمی، بی‌تحرکی و... باعث ایجاد سکته قلبی می‌شود. با افزایش سن خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی بالاتر می‌رود و در مردان نیز این خطر بیشتر است. بیماری‌های قلبی و عروقی تعداد زیادی عامل افزایش خطر دارند که کشیدن سیگار، افزایش چربی و فشار خون و جنسیت اولین و مهم‌ترین موارد این فهرست طولانی است.

عواملی مثل عفونت‌های مزمن نیز در این فهرست قرار می‌گیرد، اما عوامل خطر قابل برگشت اول و دوم و سوم به مراتب نقشی تاثیرگذارتر دارند. شایع‌ترین علائم سکته قلبی درد شدید پشت جناغ سینه است که می‌تواند با علائمی مثل تعریق سرد، احساس ضعف، سرگیجه، سیاه رفتن چشم و... درد سینه را همراهی کند. اما درد سینه شایع‌ترین علامت است و هنگامی که فردی احساس این درد را داشت، بخصوص اگر درد با این علائم طول کشید بسرعت باید با اورژانس تماس گرفته شود و فرد کمترین حرکت را داشته باشد.

کاری که پیش از رسیدن اورژانس یا مراجعه به پزشک می‌توان انجام داد، استفاده از آسپرین یا مصرف قرص زیرزبانی در صورتی است که فشار افت نکرده باشد. بعد از آن نیز مهم‌ترین کار اکسیژن‌رسانی و رساندن بیمار به بیمارستان است.


امروز برای بررسی نحوه عملکرد قلب، وجود آسیب یا بیماری در قلب و تشخیص ماهیت و وسعت بیماری، تست‌های زیادی وجود دارد. در واقع این علائم، سابقه پزشکی، وضعیت عمومی قلب و ارزیابی اولیه پزشک است که نوع تست قلب را تعیین می‌کند.

ثبت نوار قلب نشان‌دهنده فعالیت الکتریکی قلب ناشی از تحریک عضله قلب (ECG) نخستین تستی است که برای ارزیابی مشکل انجام می‌شود. انجام آزمایش‌های خونی، اکوکاردیوگرافی (استفاده از امواج صوتی برای ارزیابی دریچه‌ها و حفره‌های قلب)، تست‌های ورزش به منظور بررسی قلب در حالت فعالیت شدید و در موارد دیگر انجام تست‌های تهاجمی مثل آنژیوگرافی، از دیگر ارزیابی‌های مرسوم برای تشخیص بیماری‌های قلبی پیش از وقوع حملات شدید است.