روان شناسی کودکان

خودارضايي یا (MASTURBATION) چیست؟ راه پیشگیری و درمان آن چیست؟

خودارضايي يعني لذت بردن از دست زدن، بازي كردن و ماليدن اندام هاي جنسي خود. دختران بیشتر آلت خود را به گوشه ای می‌مالند و پسران بیشتر با آلت خود بازی می‌کنند.
بد نیست بدانید که كودك از زمان جنيني با مكيدن انگشتان، به گونه‌ای خودارضايي مي‌كند. كودك همان گونه كه گوش يا آرنج خود را لمس مي‌كند، با اندام تناسلي خود نيز بازي مي‌كند اما با تكرار اين كار کودک متوجه لذتي مي‌شود كه از دست زدن به اندام تناسلي برايش حاصل مي‌گردد.
اگر فرزند خود را در حال خودارضایی ديديد، نحوه ی واکنش شما به این مسئله، تصوير بدنی کودک از خودش و عزت نفس او را می‌سازد.
نباید او را سرزنش کنید! این مسئله بسیار طبیــعی است. در واقع خودارضايي يكي از روش‌هاي ابراز جنسيت فرد است. برخلاف باور عموم مردم و برخلاف آموزه‌های مذهبی، نظريه‌هاي علمي نشان داده که خودارضايي سالم، هيچگونه آسيب روحي يا جسمي به فرد وارد نمي‌کند، بلكه قوه‌ي تخيل جنسي و جنسيت فرد را نيز در آینده ارتقاء مي‌دهد.
ما تنها مي‌توانيم به كودكان اين پيغام را بدهيم كه در حضور ديگران، دست زدن به اندام تناسلي كار درستي نيست. درواقع خودارضایی تنها زمانی از لحاظ روانشناختی مشکل جدی تلقی می‌شود که 1) به شکل اعتیاد دربیاید و بارها و بارها در شبانه روز تکرار شود، و وقتِ کودک را به شکلِ جدی بگیرد. 2) کودک دیگر خلوت نشناسد و در جلوی دیگران مبادرت به این عمل کند.
علل خود ارضایی مفرط در کودکان:
- داشتن تنش روانی مثل دعوای پدر و مادر و یا اتفاقات ناخوشایند در محیطِ کودک. توجه کنید که خودارضایی بیشتر جهتِ تخلیه ی اضطراب و تنشِ کودک است.
- دیدن صحنه‌های جنسی پدر و مادر. یکی از دلایل جدا کردن اتاق کودک در 2 سالگی همین موضوع است. چرا که کودک از بدو تولد صحنه هایی را که می‌بیند در ذهن خود حک می‌کند و در سه سالگی که آگاهی جنسی پیدا می‌کند آن صحنه‌ها مرور می‌شوند و این می‌تواند باعث خود ارضایی شود.
- سوء استفاده جنسی از کودک توسط فردی بزرگسال که باید برای شما هشدار باشد.
- بازی جنسی والدین با کودک مثل لمس‌های ناخوشایند حتی به شوخی، اسم گذاری‌های مثلا بامزه ولی مضر روی آلت تناسلی. تماس زیاد با آلت کودک، در واقع منبع تحریک را برای کودک کشف می‌کند. حتی در حین نوزادی باید با حداقل تماس کودک را پوشک کرد.
- توجه شدیـــد و برخورد جــدی و تخریبی والدین به خودارضایی های سالم و گاه به گاهِ کودک
- زیاد نگه داشتنِ دستشویی
- کنجکاوی جنسی و ارائه نشدن آموزشِ جنسی مناسب از طرف والدین به کودک. در واقع کنجکاوی های جنسی کودک در ابتدا در سطح شناختی است ولی هنگامی که جواب سوال خود را نمی‌گیرد و پدر و مادر در مقابل سوالات او برخورد بد و ناآگاهانه‌ای نشان می‌دهند، بتدریج این کنجکاوی سمت و سوی انحرافی به خود خواهد گرفت.
فراموش نکنید کودکی که از پدر و مادر خود کمتر توجه مثبت می‌گیرد و کمتر نوازش می‌شود به نوازشِ خود و دست ورزی بدنِ خود، روی می‌آورد. وقـــت برای او بگذراید و با او بازی کنید. بدون نصیحت و سرزنش به حرف‌هایش فقط و فقط گوش کنید. اجازه دهید هیجانات منفی خود را در قالب کلمات، نقاشی، قصه، خمیر بازی و مجسمه سازی و بازی های فعالیتی بیرون بریزد. این راهکارهای پیشگیرانه برای بسیاری از مراجعین کوچکمان که دچار خودارضایی های گاه به گاه بوده اند، بسیار مفید واقع شده است. کودکی که با اسباب بازی هایش بازی نکند به تدریج به بدن خود روی می‌آورد و با آن بازی می کند. او را به مهد کودک بفرستید و با دوستانش همبازی کنید و یا اگر در خانه است وقتِ او را خالی از برنامه نگذارید. بارها و بارها با او بازی کنید.
هنگامي كه وارد اتاق فرزندتان شديد و ديديد كه مشغول خودارضايي است، هول نشويد، معمولا کودک در هنگام خود ارضایی در گوشه ای قرار می‌گیرد، به یک نقطه خیره می‌شود و محو می‌شود. یادتان باشد به هیچ وجه نصیحت نکنید و یا سرزنش و نتبیه را برای این موضوع بکار نبرید. فورا درِ اتاق را ببنديد، از آنجا خارج شويد و هيچ عكس‌العملي انجام ندهيد. اگر خواستيد در اين خصوص با او صحبت كنيد آن را به زمان ديگري واگذار كنيد. کافی است کمی از در، فاصله بگیرید و یک محرک قوی وارد کنید مثلا صدای خیلی بلند یا پرتاب شیئی که صدای بلند ایجاد کند. ( درواقع همراه کردن یک محرک خوشایند مثل خودارضایی با یک محرک ناخوشایند مثل سروصدای شدید از بیرون، می‌تواند به تدریج موجب کاهش این رفتار شود).
اما اگر در حضور ديگران يا در جاي نامناسبي به اين عمل اقدام كرد به او بگوييد: «مي‌دانم دست زدن به بدنت براي تو خوشايند است اما درست نيست كه اين كار را در حضور ديگران انجام بدهي.»

اگر احساس مي‌كنيد كه فرزندتان بخش عمده‌ای از وقت خود را صرف خودارضايي مي‌كند و اين عمل باعث شده از فعاليت هاي معمول و روزمره خود محروم شود وقت آن است كه حتمـــا از متخصصان استفاده كنيد و او را نزد روان‌شناس كودك ببريد.