كلوزاپين
موارد مصرف: كلوزاپين براي درمان‌شيزوفرني در بيماراني كه به سايرداروهاي ضدسايكوز پاسخ نمي‌دهند يانسبت به آن داروها عدم تحمل دارند،مصرف مي‌شود.
مكانيسم اثر: اثر ضد سايكوز اين داروناشي از مسدود كردن گيرنده‌هاي‌دوپاميني در مسير دوپامينرژيك ـمزوليمبيك و مزوفرونتال در سيستم‌اعصاب مركزي مي‌باشد. اين دارو داراي‌اثر مسدد گيرنده‌هاي آلفا آدرنرژيك وموسكاريني نيز مي‌باشد.
2 ـ قبل از شروع درمان با اين دارو، بايد ازشمارش سلولهاي خوني و بخصوص‌لوكوسيت و از طبيعي بودن ميزان‌سلولهاي خوني اطمينان حاصل كرد.
3 ـ در طول درمان با اين دارو، مي‌بايست‌در 18 هفته اول درمان بصورت هفته‌اي‌يكبار و پس از 18 هفته حداقل هر 4 هفته‌يكبار شمارش سلولهاي خوني انجام شود.در صورت كاهش شديد گلبول‌هاي سفيدمصرف دارو بايد قطع شود.
4 ـ از مصرف همزمان داروهايي كه توليدلوكوسيت‌ها را تضعيف مي‌كنند مثل‌كوتريموكسازول و كاربامازپين، باكلوزاپين اجتناب شود.
5 ـ از قطع ناگهاني مصرف اين دارواجتناب شود تا از بروز علائم قطع مصرف‌و عود بيماري جلوگيري گردد.
عوارض جانبي: تسكين رواني، نوتروپني وآگرانولوسيتوز كشنده، سردرد و گيجي،افزايش ترشح بزاق، مشكل در دفع ادرار،نعوذ دائم، پريكارديت و ميوكارديت،هذيان، ندرتŠ تغييرات فشار خون، تهوع واستفراغ، افزايش قند خون، عوارض خارج‌هرمي، كاهش يا افزايش دماي بدن، رنگ‌پريدگي، كابوس شبانه، خشكي دهان،احتقان بيني، يبوست، تاري ديد، آريتمي،افزايش تعداد ضربان قلب، اختلال درقاعدگي، گالاكتوره، ژينكوماستي، افزايش‌وزن، ناتواني جنسي، كم‌خوني هموليتيك،بثورات جلدي و يرقان از عوارض جانبي‌دارو هستند.
تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان اين‌دارو با داروهاي كاربامازپين،كوتريموكسازول، كلرامفنيكل،سولفوناميدها و پني‌سيلامين خطرتضعيف شديد مغز استخوان و بروزآگرانولوسيتوز را افزايش مي‌دهد. مصرف‌همزمان اين دارو با داروهاي هوشبر،داروهاي ضد درد شبه ترياك، داروهاي‌ضد اضطراب و خواب‌آور موجب افزايش‌اثر سداتيو مي‌شود. اريترومايسين وسايمتيدين متابوليسم اين دارو را مهار وموجب افزايش غلظت پلاسمايي آن‌مي‌شوند. مصرف همزمان كلوزاپين باداروهاي ضد افسردگي مهار كننده آنزيم‌مونوآمينواكسيداز، موجب افزايش اثرات‌اين داروها مي‌شود. اين دارو با اثر پايين‌آورنده قند خون سولفونيل اوره‌ها و اثرضد تشنجي داروهاي ضد صرع ضديت‌مي‌كند. فني‌توئين متابوليسم كلوزاپين راتسريع مي‌كند. مصرف همزمان اين دارو باترفنادين خطر بروز آريتمي بطني راافزايش مي‌دهد. اين دارو با ليتيوم و نيزمتيل‌دوپا خطر بروز عوارض خارج هرمي‌را بالا مي‌برد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ قطع مصرف داروبتدريج و طي حداقل 1-2 هفته انجام شود.در صورتي كه قطع يكباره مصرف داروضروري باشد، بيمار بايد تحت نظر باشد.
2 ـ به بيمار توصيه شود كه در صورت‌بروز هرگونه عفونت، پزشك معالج خود رامطلع كند.
3 ـ در آغاز درمان بااين دارو، بدليل بروزكلاپس ناشي از افت فشار خون، بيمار بايدتحت مراقبت دقيق پزشكي باشد.
مقدار مصرف: در روز اول شروع درمان12/5 ميلي‌گرم يك يا دو بار در روز و روزدوم 25-50 ميلي‌گرم مصرف مي‌شود كه‌در صورت تحمل بيمار بتدريج در مقادير25-50 ميلي‌گرم و طي 14-21 روز تاmg/day 300 در مقادير منقسم افزايش‌مي‌يابد (تا مقدار mg/day 200 را مي‌توان‌بصورت يكباره در موقع خواب مصرف‌نمود). در صورت لزوم مي‌توان با مقادير50-100 ميلي‌گرم يك يا دو بار در هفته،مقدار مصرف را افزايش داد. مقدارمصرف معمول ضد سايكوز اين داروmg/day 200-450 (حداكثر mg/day 900)مي‌باشد. متعاقبŠ بايد مقدار دارو را به‌مقدار نگهدارنده 150-300 ميلي‌گرم‌كاهش داد.
در سالمندان 12/5 ميلي‌گرم يكباره در روزاول مصرف مي‌شود كه بعد مقدار دارو راتا حد mg/day 25 بايد تنظيم نمود. دربيماري قلبي و نارسايي كبدي يا كليوي ياسابقه صرع 12/5 ميلي‌گرم در روز اول‌مصرف مي‌شود و سپس باهستگي مقدارمصرف افزايش مي‌يابد. در صورت بروزتشنج 24 ساعت مصرف دارو را قطع‌نموده و سپس دو باره با مقادير كم‌مي‌توان مصرف دارو را آغاز كرد.
فارماكوكينتيك: كلوزاپين از راه خوراكي‌جذب ناقصي دارد و دچار متابوليسم گذراول كبدي مي‌شود. دارو در كبد متابوليزه‌و از طريق ادرار دفع مي‌شود.
موارد منع مصرف: در صورت وجودسابقه نوتروپني و آگرانولوسيتوز ناشي‌از دارو، اختلالات مغز استخوان، سايكوزالكلي و سمي، سابقه كلاپس جريان خون يافلج
147
