سکته مغزی چیست و چرا اتفاق می افتد؟ یک عارضه ناخوشایند که بدون هیچگونه علائمی رخ می دهد و به همین دلیل نام دیگر آن، قاتل خاموش است. این عارضه در بیشتر افراد عوارض ناگواری به ارمغان می آورد و باعث می شود کل زندگی بیمار تحت تاثیر این عوارض قرار بگیرد.
با این که این عارضه به عنوان پنجمین دلیل مرگ در جهان شناخته شده است، ولی در حال حاضر، تحت کنترل تکنیک های پزشکی جدید، میزان مرگ و میر رو به کاهش است. در این مطلب هر گونه اطلاعاتی که درمورد این بیماری نیاز دارید، ارائه خواهیم داد.
سکته مغزی چیست؟
(Stroke) یکی از عارضه های جدی پزشکی است که در اثر اختلال در جریان خون به مغز ایجاد می شود. علت اصلی آن اغلب انسداد شریان توسط لخته خون یا پارگی رگ خونی است. این امر مغز را از اکسیژن محروم کرده و منجر به مرگ سلولی می شود. آگاهی از علائم، علل، روش های تشخیص و درمان آن می تواند تفاوت بین زنده ماندن و آسیب دائمی مغز را رقم بزند.
استروک زمانی رخ می دهد که خون رسانی به قسمتی از مغز به طور ناگهانی قطع شده یا کاهش پیدا کند و سلول های مغزی در آن ناحیه دچار کمبود اکسیژن شوند و بمیرند. بر اساس نوع اختلال ایجاد شده در مغز، سکته ها را می توان به دو دسته مهم سکته ایسکمیک که ناشی از انسداد است و سکته هموراژیک که ناشی از خونریزی است، تقسیم کرد. درک علل و انواع این عارضه برای پیشگیری و درمان بسیار مهم است.
از این بخش بخوانید: انواع باند زیر گچ و کاربرد آن
علت بروز سکته مغزی
علل بروز این عارضه در سنین مختلف تفاوت هایی دارد، زیرا عوامل خطر ساز بسته به شرایط فیزیولوژیکی، سبک زندگی و بیماری های زمینه ای فرد تغییر می کنند. در ادامه، علل بروز این عارضه در سنین مختلف را بررسی می کنیم.
سکته مغزی در کودکان و نوجوانان
گرچه بروز سکته در این گروه سنی نادر است، اما ممکن است در اثر مشکلات مادرزادی یا اختلالات خاص رخ دهد. علل شایع این عارضه ممکن است اختلالات قلبی مادرزادی، انواع عفونت ها مانند مننژیت یا بیماری های ویروسی شدید، آسیب های مغزی و ضربه و اختلالات خونی باشد.
در کودکان گاه به صورت فلج ناگهانی یک سمت بدن یا اختلال در گفتار ظاهر می شود که باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سکته مغزی در جوانان و بزرگسالان
هرچند تصور عمومی این است که سکته فقط در سالمندان رخ می دهد، اما در دهه های اخیر موارد در سنین پایین هم رو به افزایش است. علل مهم این عارضه می تواند سبک زندگی ناسالم، بیماری های زمینه ای، مصرف داروها یا مواد مخدر، اختلالات انعقاد خون یا بیماری های خود ایمنی و مصرف قرص های ضد بارداری در زنان، به ویژه همراه با سیگار باشد.
در این گروه، احتمال سکته ایسکمیک (به دلیل لخته خون) نسبت به سکته هموراژیک (خونریزی مغزی) بیشتر است.
سکته مغزی در سالمندان (بالای ۶۰ سال)
در این سن احتمال بروز سکته چندین برابر می شود، زیرا رگ های خونی و قلب در اثر افزایش سن آسیب پذیر تر می شوند. از علل رایج سکته در افراد بالای۶۰ سال می توان به تصلب شرایین، فشار خون مزمن و کنترل نشده، بیماری قلبی به‌خصوص فیبریلاسیون دهلیزی که منجر به تشکیل لخته در قلب می شود، دیابت و چربی خون بالا و مصرف داروهای زیاد و تداخل دارویی اشاره کرد.
در این سن علائم سکته ممکن است کند یا غیرمعمول ظاهر شوند؛ مانند تغییر ناگهانی خلق، آشفتگی یا افت شناختی که پزشک باید به سرعت تشخیص دهد.
از این بخش بخوانید: چطور با گچ به حمام برویم؟
علائم سکته مغزی
این مشکل یک وضعیت اورژانسی پزشکی است و تشخیص سریع علائم سکته می تواند نجات دهنده جان فرد باشد. علائم رایج سکته عبارتند از:
- اختلال در گفتار: دشواری در صحبت کردن یا درک صحبت های دیگران از این علائم است و ممکن است سخنان بیمار نامفهوم یا بی معنا به نظر برسند.
- ضعف یا بی حسی ناگهانی: ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن، به ویژه در صورت، بازو یا پا که معمولا این ضعف در یک سمت بدن رخ می دهد.
- اختلال در دید: مشکل در دید یکی یا هر دو چشم، که ممکن است شامل تاری دید، دو بینی یا از دست دادن ناگهانی بینایی باشد.
- اختلال در تعادل و هماهنگی: دشواری در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا هماهنگی و احساس سرگیجه.
- سردرد شدید: سردرد ناگهانی و شدید که ممکن است همراه با استفراغ، سرگیجه یا تغییر در سطح هوشیاری باشد.
روش های درمانی سکته مغزی
برای درمان این عارضه ایسکمیک باید از داروهای ترومبولیتیک و داروهای ضد پلاکت و رقیق کننده های خون استفاده شود. اما درمان سکته هموراژیک معمولا با عمل جراحی، مدیریت فشار خون و داروهای کاهش دهنده فشار خون انجام می گردد. پس از درمان اولیه، بیماران معمولا نیاز به برنامه های توانبخشی دارند که شامل فیزیوتراپی، کار درمانی و گفتار درمانی است.
پس از سکته مغزی، مدیریت عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و سبک زندگی (رژیم غذایی، فعالیت بدنی و ترک سیگار) بسیار مهم است. بیماران باید به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنند تا از پیشرفت درمان و بهبود وضعیت خود آگاه شوند و در صورت نیاز تغییرات لازم را در برنامه درمانی خود اعمال کنند. تشخیص و درمان سریع سکته مغزی می تواند به کاهش آسیب به مغز و بهبود نتایج کمک کند. در صورت مشاهده علائم این عارضه، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
خرید تجهیزات توانبخشی از صدف باران
صدف باران عرضه کننده لوازم مصرفی پزشکی است. برای ثبت سفارش و دریافت اطلاعات بیشتر می توانید با شماره تلفن های ۰۲۱۲۶۶۵۰۵۴۹ و ۰۹۱۲۳۲۱۰۰۸۲ تماس بگیرید.
جمع بندی
سکته مغزی می تواند در عرض چند دقیقه زندگی فرد را تغییر دهد. شناخت علائم اولیه و مراجعه سریع به پزشک مهم ترین عامل در پیشگیری از مرگ یا ناتوانی دائمی است. همچنین شیوه زندگی سالم و بررسی منظم سلامت، خطر سکته را به میزان چشمگیری کاهش می دهد.
هرچه سن بالاتر می رود، احتمال سکته افزایش می یابد؛ اما در سنین پایین تر، نقش ژنتیک، بیماری های خونی و سبک زندگی ناسالم برجسته تر است. در تمام سنین پیشگیری با کنترل فشار خون، تغذیه سالم، فعالیت بدنی، و معاینات منظم اهمیت حیاتی دارد.
