عفونت های تنفسی در کودکان از شایع‌ترین مشکلات در فصل زمستان است. شیوع این بیماری به حدی است که در سراسر دنیا، مهم‌ترین علت مرگومیر کودکان، ابتلا به عفونت تنفسی است. علت ابتلا به این عفونت، غالباً باکتری و یا ویروس بوده که قادر است بر روند سلامتی کودکان تأثیر بگذارد. این مشکل با گذشت یک دوره چند روزه، به طور کامل بهبود پیدا می‌کند. همچنین عفونت های تنفسی یکی از تاثیرات آلودگی هوا بر کودکان است.
اگر این عفونت به طور کامل درمان نشود، ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری برای سیستم تنفسی کودک شما ایجاد کند. نکته مهم، تشخیص دقیق، و انتخاب مناسب‌ترین درمان برای بهبودی کامل این عفونت است.
علائم عفونت های تنفسی در کودکان چیست؟
هنگامی که دستگاه تنفسی فوقانی شامل حلق، حنجره، نای، بینی و سینوس‌ها، دچار عفونت حاد شود، کودک دچار عفونت تنفسی شده است. از نشانه‌های عفونت های تنفسی در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
· درد گلو
· سینوزیت
· التهاب در تارهای صوتی، لوزه، حلق و گلو
· آبریزش بینی
· تغییر الگوی تنفسی
· خستگی و ضعف
· کم‌اشتهایی
انواع عفونت های تنفسی در کودکان
عفونت های تنفسی در کودکان، در 2 بخش تقسیم‌بندی می‌شود:
-عفونت‌های تنفسی فوقانی
-عفونت‌های تنفسی تحتانی
عفونت تنفسی تحتانی شامل برونشیت، التهاب ریه و عفونت حلق و گلو و عفونت‌های تنفسی فوقانی شامل تنگی نفس، برونشیت، آنفولانزا و سرماخوردگی کودکان می‌شود. ویروس و باکتری به عنوان 2 عامل ایجادکننده عفونت تنفسی، هر کدام علائم و نشانه‌های متفاوتی را در فرد ایجاد می‌کنند.
علل شایع عفونت های تنفسی در کودکان چیست؟
همان‌طور که گفته شد، ویروس و باکتری 2 عامل اصلی شیوع عفونت تنفسی هستند. این 2 عامل، از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا به بیماری در خانه، مدرسه یا مهدکودک، به بدن کودک منتقل می‌شود. عفونت ریه از استنشاق مواد شیمیایی و حساسیت‌زا نیز ناشی می‌شود. جریان خون و قطرات تنفسی که از طریق سرفه و عطسه در هوا پخش می‌شود هم ممکن است سبب بروز عفونت های تنفسی در کودکان شود.
روش‌های درمان عفونت های تنفسی در کودکان
براساس نوع و شدت عفونتی که دستگاه تنفسی را درگیر کرده است، درمان آن نیز ممکن است متفاوت باشد:
- منشأ باکتریایی عفونت های تنفسی در کودکان. استفاده از آنتی‌بیوتیک مناسب نوع باکتری برای حذف کامل آن، به عنوان درمان استاندارد و رایج مطرح می‌شود. داروهای ضدالتهاب و غیراستروئیدی هم سبب کاهش التهاب و تب کودک می‌شود. مصرف مایعات بیشتر، تمیز نگه داشتن بینی و حلق کودک به کمک محلول آب و نمک و استراحت کافی، نقش زیادی در تسریع بهبود کودک دارد.
- منشأ ویروسی عفونت های تنفسی در کودکان. آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد سرفه برای رفع گرفتگی صدای کودک و کاهش سرفه‌های او بسیار مؤثر است. مصرف داروی آنتی‌ویروس هم گاهی اوقات توسط پزشک تجویز می‌شود. استراحت در خانه و رفع تهوع و استفراغ، مهم‌ترین بخش درمان عفونت تنفسی با منشأ ویروسی است.
درمان‌های خانگی
-مصرف سیر، پیاز، آویشن، کدوحلوایی، آب هویج، برگ کرفس و جوشانده انجیر تا حدود زیادی به بهبود عفونت تنفسی کمک می‌کند.
-تعداد وعده‌های غذایی کودک برای اینکه خللی در روند رشد او ایجاد نشود، باید افزایش یابد؛ از غذاهایی مانند سوپ، فرنی، آش سَبُک و غذاهایی از این دست برای هضم راحت‌تر استفاده کنید.
-از مصرف آبمیوه‌های صنعتی، شکلات، موز، آجیل و شیرینی در این دوره که سبب تحریک سیستم تنفسی کودک می‌شود، جلوگیری کنید.
راه‌های پیشگیری از عفونت های تنفسی در کودکان
· تزریق واکسن‌های 5گانه و همگانی از سن 2 ماهگی به کودک
· دوری از تماس با فرد مبتلا به بیماری‌های تنفسی
· دوری از تراکم جمعیت، محیط بسته و شلوغ
· استفاده از ماسک در محیط‌های مشکوک به انتقال بیماری
· دوری از افراد سیگاری
· تغذیه مناسب و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی برای افزایش سطح ایمنی بدن کودک
· تغذیه دوران نوزادی با شیر مادر
· تمیز نگه داشتن هوای خانه و استفاده از فیلترهای تهویه هوا
· توجه به بهداشتِ دستِ کودک و شستشوی منظم آنها
· کاهش رطوبت خانه به کمتر از 50% برای جلوگیری از رشد کپک و قارچ
· تعویض روکش رختخواب کودک
· خودداری از کشیدن سیگار در محیط خانه
جمع‌بندی
از شایع‌ترین و مهم‌ترین علت‌های بستری و مرگومیر کودکان در سراسر دنیا، بروز عفونت های تنفسی در کودکان است. این عفونت در اثر سرماخوردگی و یا عارضه به جا مانده از بعضی بیماری‌ها نیز می‌تواند ایجاد شود. برای اینکه در روند سلامت و رشد کودک خللی وارد نشود، باید اقدامات جدی در زمینه پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان سریع این عفونت‌ها انجام شود. استراحت، مراقبت کافی در منزل و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌تواند روند بهبودی کودک را تسریع کرده و کمک کند تا هیچ عارضه‌ای از این عفونت برای او باقی نماند.
سؤالات متداول
1. در چه صورتی باید کودک را فوراً به نزد پزشک برد؟
اگر کودک خِس‌خِس شدیدی در سینه دارد که بعد از 5 روز هنوز هم رفع نشده، تنفس او دشوار است، پوست و لب او به رنگ مایل به آبی است و نیاز به داروی استنشاقی بیش از هر 4 ساعت یکبار دارد، باید سریعاً او را به نزد یک پزشک متخصص اطفال ببرید.
2. خروسک در کودکان چیست؟
عفونتی ویروسی که موجب التهاب جعبه صدا (حنجره) و نای می‌شود، خروسک نام دارد. تب و سرفه خشک از نشانه‌های این بیماری است. کودکانی که در سنین 6 ماه تا 3 سالگی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
آرامش کودک کمک می‌کند که سرفه‌های شدید را بهتر کنترل کند. به او لباس گرم بپوشانید و به هوای خنکِ بیرون ببرید که این موضوع سبب کاهش التهاب گلو می‌شود. در صورت شدت علائم و بروز مشکل تنفسی او را به اورژانس ببرید.
