میاستنی گراویس یک بیماری است که بر اثر اختلال سیستم ایمنی بدن به وجود میآید. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به اشتباه به عضلات بدن حمله میکند و منجر به ضعف آنها میشود. این بیماری معمولاً درمان قطعی ندارد و فقط با کمک راهکارهای درمانی میتوان علائم آن را کاهش داد.
بیماری میاستنی گراویس چیست؟
همانطور که گفتیم بیماری میاستنی گراویس یک بیماری خود ایمنی است که منجر به ضعف عضلات بدن میشود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن و آنتی بادیهای موجود در بدن به اشتباه به عضلات حمله میکند و منجر به ضعف و نابودی عضلات میشود. همه عضلات میتواند درگیر این بیماری شود؛ اما عضلات دهان، چشم و گلو بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار میگیرد.
زمانی که قدرت عضلات کاهش مییابد، انجام فعالیتهای عادی روزمره برای افراد سخت و طاقت فرسا میشود. در نتیجه مشکلاتی چون افتادگی پلک، اختلال در صحبت و کاهش توانایی بلع غذا برای افراد به وجود میآید. به طور کلی احتمال ابتلای این بیماری در همه افراد با همه ردههای سنی وجود دارد؛ اما بانوان ۲۰ تا ۴۰ سال و آقایان بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض این بیماری قرار میگیرند.
علائم بیماری میاستنی گراویس
ابتلا به بیماری میاستنی با علائم و نشانههایی همراه است. در ابتدا که عضلات زیاد تحت تاثیر این بیماری قرار نمیگیرد، علائم آن خفیف است. با گذر زمان و ضعف بیشتر عضلات، این نشانهها در بیماران شدیدتر میشود. هر چقدر فعالیتهایی که انجام میدهید بیشتر باشد، علائم این بیماری تشدید مییابد. از سوی دیگر در آغاز روز و با استراحت عضلات این علائم کاهش مییابد. اما در شب این نشانهها تشدید میشود. از جمله رایجترین علائم بیماری میاستنی گراویس میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
از این بخش بخوانید: درمان شانه یخ زده با اوزون تراپی
ضعف عضلات چشم
از تاثیرات بسیار زیاد این بیماری بر روی عضلات چشم است. اکثر مبتلایان به این بیماری با تضعیف عضلههای چشم و عضلات قسمت دور چشم مبتلا میشوند و مشکلاتی از جمله دو بینی و افتادگی پلک برای آنها به وجود میآید. در این شرایط با انجام اقداماتی مانند تماشای تلویزیون، رانندگی و مطالعه کتاب عضلات چشمها ضعیفتر میشود و بر شدت این مشکلات میافزاید. برای کنترل و کاهش ضعف عضلات چشم استفاده از عینک آفتابی میتواند موثر باشد.
مشکلات بلع و ضعف عضلات گلو
با تضعیف عضلات گلو، مشکلات بلع برای افراد به وجود میآید. این بیماران در بلع کامل غذا دچار مشکل میشوند. یعنی هر چقدر هم بیمار تلاش کند تا کامل غذای خود را ببلعد، همچنان مقداری از غذا در دهان فرد باقی میماند. یا به جای اینکه نوشیدنیها از گلوی بیمار عبور کند، وارد بینی میشود.
میاستنی گراویس و ضعف عضلات صورت
ضعف عضلات صورت و عضلات داخلی دهان نیز از دیگر علائم این بیماری است. در این شرایط فرد برای تکلم و صحبت کردن خود دچار مشکل میشود. در صورتی که ضعف عضلات صورت بسیار شدید باشد، قدرت تکلم فرد تا حد زیادی کاهش مییابد و گفتار وی به صورت نامفهوم، آهسته و حالت تودماغی میشود. حتی برخی مواقع در این شرایط جویدن غذا و بستن دهان نیز با مشکل مواجه میشود و فرد توانایی خندیدن خود را از دست میدهد.
ضعف عضلات سر و گردن
افتادگی سر و عدم توانایی در نگهداری گردن از دیگر نشانههای بیماری میاستنی است. یعنی در صورتی که عضلات این ناحیه ضعیف شود، گردن فرد به سمت جلو یا به دو طرف میافتد و بر روی تنه میماند.
علل این بیماری چیست؟
همانطوری که گفتیم اصلیترین علت بیماری میاستنی اختلال در سیستم ایمنی بدن است که به صورت غیر ارادی منجر به ضعف عضلات میشود. از شایعترین علل بیماری میاستنی گراویس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آنتی بادی و گیرندههای عصبی
در قسمت سلولهای عصبی بدن گیرندههایی وجود دارد که پیامهای عصبی را در بدن جابجا میکند. زمانی که برخی از گیرندههای سلول عصبی مسدود میشود یا از بین میرود، این بیماری برای افراد به وجود میآید. در واقع در این شرایط ارتباط میان عصب و عضله از بین میرود. در این بیماری آنتی بادیهایی در بدن تولید میشود که منجر به تخریب یا مسدودی استیل کولین که یک گیرنده عصبی در قسمت اتصال عصب و عضله است، میشود. در این شرایط هماهنگی عصب و عضله از بین میرود و فرد توانایی حرکت اعضای مختلف بدن خود را از دست میدهد.
بیماری میاستنی گراویس و غده تیموس
غده تیموس بخشی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل میدهد. این غده در قسمت بالایی استخوان قفسه سینه قرار میگیرد. بر اساس تحقیقات با تحریک غده تیموس آنتی بادیهایی تولید میشود که مسیر گیرنده عصبی را مسدود میکند. این غده در ابتدای تولد بسیار بزرگ است؛ اما با افزایش سن اندازه آن کاهش مییابد. در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند اندازه غده تیموس آنها بزرگ است.
سایر عوامل
این بیماری از جمله بیماریهایی است که قدرت سرایت به افراد دیگر را ندارد و احتمال ابتلا به آن از طریق وراثت بسیار کم است. اما در مادران بارداری که به این بیماری مبتلا هستند امکان انتقال به نوزادان آنها نیز وجود دارد.
نحوه تشخیص
تشخیص بیماری میاستنی گراویس به ویژه در افرادی که تازه به آن مبتلا میشوند، بسیار دشوار است. در این شرایط این بیماری علائم کمی دارد و تشخیص آن را برای افراد دشوار میکند. مراجعه به پزشک متخصص طب فیزیکی میتواند برای تشخیص به شما کمک کند.
یکی از تستهای مناسب که در این زمان به کمک افراد میآید تست الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله است. در این تست فعالیت الکتریکی عضلات هنگام انقباض مشخص میشود و پزشک میتواند تشخیص دهد که آیا سیگنالهای عصبی میان عصب و عضله به درستی برقرار میشود یا خیر. آزمایش خون دیگر روش تشخیص این وضعیت است که در آن آنتی بادیهای بدن بیمار را بررسی میکنند. وجود آنتی بادیهای زیاد در آزمایش خون میتواند نشانه روشنی از بیماری میاستنی باشد.
درمان میاستنی گراویس چیست؟
همانطور که گفتیم این بیماری درمان قطعی ندارد و فقط با استفاده از برخی از راهکارها میتوان تا حد زیادی آن را کنترل کرد و علائم این بیماری را کاهش داد. از جمله موثرترین راههای درمان میاستنی گراویس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· درمان دارویی: استفاده از داروهای کنترلی و داروهایی که سطح استیل کولین در خون را افزایش میدهد میتواند منجر به تقویت ارتباط میان عصب و عضله شود.
· ورزش درمانی: فعالیت بدنی منظم دیگر راهکار درمانی برای کنترل علائم این بیماری است. اما ورزش حتماً باید با احتیاط و زیر نظر پزشک متخصص طب فیزیکی انجام شود. انجام اقدامات ورزشی مناسب قدرت عضلانی بیمار افزایش مییابد و به کاهش خستگی عضلات کمک میکند. ورزشهای سبک مانند پیادهروی، شنا یا یوگا که فشار زیادی به عضلات وارد نمیکند مناسبترین راهکار ورزشی برای درمان این وضعیت هستند.
· فیزیوتراپی: فیزیوتراپی برای درمان میاستنی گراویس میتواند مفید باشد. در این شرایط باید به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید تا با استفاده از راهکارهای موثر نسبت به تقویت عضلات و کاهش فشار بر روی عضلات اقدام شود.
· جراحی: در مواردی که علت این بیماری تحریک غده توموس باشد، با جراحی این غده را به صورت کامل یا بخش توموری غده را خارج میکنند؛ در نتیجه بیماری درمان میشود.
نتیجهگیری
میاستنی گراویس بیماری خود ایمن نادر است که زندگی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد و منجر به ضعف عضلات میشود. با این حال تشخیص به موقع و درمان مناسب میتواند از تشدید علائم این بیماری جلوگیری کند. بنابراین با مراجعه به کلینیک پیشگام میتوانید با انجام نوار عصب و عضله هرچه سریعتر این بیماری را تشخیص دهید و با دریافت برنامه ورزشی مناسب نسبت به درمان این وضعیت در خود اقدام نمایید.
